Vanaf 1 januari 2024 is het wettelijk minimumloon in Nederland gestegen naar €13,27 bruto per uur, en per 1 juli 2024 naar €13,68. Het minimumloon stijgt per 1 januari 2025 verder naar €14,06 voor werknemers van 21 jaar en ouder, zie Kamerbrief over indexatie wettelijk minimumloon per 1 januari 2025 | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl. Deze verhogingen zijn een belangrijke stap in het verbeteren van de koopkracht van werknemers met lage inkomens. Maar waarom zien we de laatste jaren zulke sterke stijgingen van het minimumloon? En hoe is het minimumloon historisch tot stand gekomen? In deze blog duiken we in de geschiedenis, de huidige ontwikkelingen en interessante weetjes over het minimumloon in Nederland.
De geschiedenis van het minimumloon in Nederland
Het wettelijk minimumloon werd in Nederland voor het eerst ingevoerd op 27 november 1968. Het doel was om werknemers te beschermen tegen te lage lonen en om te zorgen dat iedereen kon voorzien in de basisbehoeften. In de beginjaren werd het minimumloon vastgesteld op 100 gulden per week voor werknemers van 25 jaar en ouder.
Gedurende de decennia daarna is het minimumloon meerdere keren aangepast om het in lijn te houden met de ontwikkeling van de lonen in Nederland. De hoogte van het minimumloon wordt in Nederland bepaald op basis van de gemiddelde contractlonen, waarbij gekeken wordt naar zowel de marktsector als de overheidssector.
Enkele historische hoogtepunten:
- 1980s: De groei van het minimumloon werd in de jaren ’80 tijdelijk bevroren om de inflatie te beheersen.
- 2000s: In de jaren 2000 was er sprake van een gematigde loonontwikkeling, waarbij het minimumloon wel bleef meegroeien met de cao-lonen.
- 2017: De wet werd aangepast, waardoor werknemers vanaf 22 jaar recht kregen op het volledige volwassen minimumloon (voorheen was dit 23 jaar). Vanaf 2024 geldt het volledige minimumloon al vanaf 21 jaar.
- 2023: Het minimumloon werd uitzonderlijk verhoogd met 8,05% om de koopkracht te ondersteunen in reactie op de hoge inflatie en stijgende kosten van levensonderhoud.
Waarom stijgt het minimumloon zo sterk in de afgelopen jaren?
In recente jaren zijn de stijgingen van het minimumloon opvallend groot, vooral sinds 2023. Hier zijn enkele redenen waarom:
- Inflatiecorrectie: De stijgende prijzen in Nederland, vooral van basisproducten en energiekosten, hebben de regering ertoe gebracht het minimumloon sneller te laten groeien om de koopkracht van werknemers met lage inkomens te beschermen. Dit was vooral zichtbaar in 2023, toen het minimumloon met 8,05% werd verhoogd, veel hoger dan de gebruikelijke stijgingen van rond de 2%.
- Wettelijke aanpassingen: Sinds 2024 is er een wettelijk minimumuurloon ingevoerd, wat betekent dat het minimumloon per uur vastligt, ongeacht het aantal uren dat een fulltime werkweek bevat. Voor sectoren waar een fulltime werkweek meer dan 36 uur omvat (bijvoorbeeld de agrarische sector), heeft dit gezorgd voor een eenmalige extra verhoging van het maandloon.
- Contractloonontwikkeling: Het minimumloon is gekoppeld aan de ontwikkeling van de cao-lonen. In tijden van sterke loonstijgingen, zoals we de afgelopen jaren hebben gezien, groeit het minimumloon dus automatisch mee. Dit gebeurt volgens een vaste formule waarbij het Centraal Planbureau (CPB) elk jaar een inschatting maakt van de contractloonstijging.
- Sociale druk en ongelijkheid: Er is de afgelopen jaren ook een toenemende maatschappelijke discussie geweest over inkomensongelijkheid en de behoefte om de lagere inkomens sterker te laten groeien. De politiek heeft hierop gereageerd met een meer doelbewuste verhoging van het minimumloon, als onderdeel van bredere sociale hervormingen.
Interessante weetjes over het minimumloon
- Verhoging per leeftijd: In Nederland verschilt het minimumloon per leeftijd. Voor werknemers van 21 jaar en ouder geldt het volledige minimumloon van €14,06 per uur (per januari 2025), maar voor jongere werknemers gelden staffels. Zo ontvangt een 20-jarige bijvoorbeeld 80% van het volwassen minimumloon, terwijl een 18-jarige 50% krijgt.
- Internationaal perspectief: Nederland behoort tot de 22 van de 27 EU-landen die een wettelijk minimumloon kennen. In landen als Oostenrijk, Denemarken, Finland, Zweden en Italië wordt het minimumloon bepaald door afspraken tussen werkgevers en vakbonden, in plaats van door de overheid.
- Minimumloon en uitkeringen: Het minimumloon is ook van invloed op diverse uitkeringen, zoals de bijstand en de AOW. Stijgingen van het minimumloon leiden vaak tot vergelijkbare verhogingen van deze uitkeringen, omdat ze hieraan zijn gekoppeld.
- Minimumloon in verschillende sectoren: In sommige sectoren geldt een ander aantal werkuren voor een volledige werkweek. Zo wordt in de agrarische sector een fulltime werkweek gezien als 38 uur. Dit betekent dat werknemers in deze sector, bij een minimumuurloon van €14,06 (per januari 2025), op een weekloon van €534,28 bruto uitkomen. Dit terwijl de uren van werkweken tot voor kort allemaal op hetzelfde bedrag moesten uitkomen.
- Lonen stijgen sneller dan prijzen: Hoewel lonen in Nederland de laatste tijd sneller stijgen dan de prijzen, is er geen sprake van een ‘bovenmatige’ loonontwikkeling volgens de wet. De stijgingen zijn in lijn met de productiviteit en de waarde die werknemers toevoegen aan de economie.
Conclusie
Het minimumloon in Nederland is door de jaren heen uitgegroeid tot een belangrijk instrument om de koopkracht van werknemers met lage inkomens te beschermen. Met de recente sterke stijgingen van het minimumloon, vooral sinds 2023, blijft de regering inspelen op de uitdagingen van inflatie en economische ongelijkheid. Deze veranderingen hebben zowel voordelen voor werknemers, die meer financiële zekerheid krijgen, als uitdagingen voor werkgevers, die moeten zorgen voor een efficiënte bedrijfsvoering om de hogere loonkosten te dragen.
Benieuwd hoe deze veranderingen jouw bedrijf of persoonlijke situatie beïnvloeden? Ons uitzendbureau helpt je graag met advies en ondersteuning bij deze ontwikkelingen. Neem gerust contact met ons op!
Doordat het minimumloon stijgt, stijgen tarieven die gebaseerd zijn op het minimumloon ook mee! Daar verdienen wij als uitzendbureau alleen niet meer aan, ook al lijkt dat wel zo. Wil je weten hoe dat komt? Waar is de kostprijs van een uitzendbureau uit opgebouwd? | Twente Personeelsdiensten Wierden